Bouwhistorische opname
Deze vorm van bouwhistorisch onderzoek wordt, evenals een bouwhistorische verkenning, het meest uitgevoerd. Bij een bouwhistorische opname wordt gekeken naar historische elementen zoals structuur, constructies, toegepaste materialen of historische afwerkingen.
Hoe meer historische informatie het gebouw prijsgeeft hoe meer gezegd kan worden over de bouwfaseringen en het vroegere gebruik van het pand. Deze informatie legt de basis voor de cultuurhistorische waardering die veelal gevraagd wordt door restauratie-architecten en gemeenten. Voor de architect is het noodzakelijk deze waardering in een zo vroeg mogelijk stadium te hebben zodat hij er rekening mee kan houden bij het plannen en uitvoeren van de wijzigingen aan een pand. Gemeenten verlangen vaak een bouwhistorisch rapport met cultuurhistorische waardestelling zodat zij de nieuwe plannen beter kunnen toetsen.
Wanneer er nog gedetailleerder wordt verbouwd of gerestaureerd of wanneer elementen bij een herbestemming verloren dreigen te gaan, is het aan te raden bouwhistorisch onderzoek te documenteren. Hierdoor blijft de beschikbare historische informatie bewaard. Bij dergelijke onderzoeken wordt gesproken over een bouwhistorische ontleding of bouwhistorische documentatie.